باغسازی | طبیعت جزئی از خانه‌ ی شما

باغ‌سازی و محوطه‌سازی از دیرباز نقش مهمی در فرهنگ و معماری ایران داشته‌اند. این هنرها نه‌تنها به زیبایی محیط زندگی می‌افزایند، بلکه با ایجاد فضاهای سبز، تأثیرات مثبتی بر روحیه و سلامت افراد دارند. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، اصول طراحی، سبک‌ها و عناصر مهم در باغ‌سازی و محوطه‌سازی می‌پردازیم و در نهایت، به معرفی استودیو معماری سهره شاکری و نقش آن در این حوزه خواهیم پرداخت.

تاریخچه باغ‌سازی در ایران

باغ‌های ایرانی با طراحی منظم و هندسی خود، نمونه‌ای از هنر و دانش معماری منظر هستند. این باغ‌ها با استفاده از عناصر طبیعی مانند آب، گیاهان و معماری، فضایی آرامش‌بخش و زیبا ایجاد می‌کنند.

اصول طراحی محوطه‌سازی

محوطه‌سازی به معنای طراحی و اجرای فضاهای باز و سبز است که با استفاده از عناصر طبیعی و مصنوعی، محیطی دلپذیر و کاربردی ایجاد می‌کند. اصول طراحی محوطه‌سازی شامل توازن، مقیاس و تناسب، رنگ و بافت، جریان و حرکت، و کاربری و عملکرد است. این اصول به ایجاد فضایی هماهنگ و زیبا کمک می‌کنند که نیازهای کاربران را برآورده می‌سازد.

سبک‌های محوطه‌سازی

محوطه‌سازی دارای سبک‌های متنوعی است که هر کدام ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود را دارند. در ادامه به برخی از این سبک‌ها می‌پردازیم:

1. سبک رسمی (Formal)

در این سبک، از الگوهای هندسی منظم و تقارن استفاده می‌شود. باغ‌های ایتالیایی و فرانسوی نمونه‌هایی از این سبک هستند که با استفاده از مسیرهای مستقیم، پرچین‌های مرتب و فواره‌های بزرگ، فضایی باشکوه ایجاد می‌کنند.

2. سبک غیررسمی (Informal)

این سبک بر پایه طبیعت‌گرایی و عدم تقارن استوار است. باغ‌های انگلیسی نمونه‌ای از این سبک هستند که با استفاده از مسیرهای پیچ‌درپیچ، گیاهان بومی و دریاچه‌های طبیعی، فضایی رمانتیک و آرامش‌بخش ایجاد می‌کنند.

3. سبک ژاپنی

در این سبک، تأکید بر سادگی، هماهنگی با طبیعت و استفاده از عناصر طبیعی مانند سنگ، آب و گیاهان بومی است. باغ‌های ژاپنی با استفاده از پل‌های چوبی، فانوس‌های سنگی و درختان مینیاتوری، فضایی آرام و مدیتیشن‌گونه ایجاد می‌کنند.

4. سبک مدیترانه‌ای

این سبک با استفاده از رنگ‌های گرم، مصالح طبیعی و گیاهان مقاوم به خشکی مانند زیتون و اسطوخودوس، فضایی دلپذیر و آفتابی ایجاد می‌کند. استفاده از تراس‌ها، پاسیون‌ها و حیاط‌های داخلی از ویژگی‌های این سبک است.

5. سبک گرمسیری

در این سبک، از گیاهان گرمسیری مانند نخل، بامبو و گل‌های رنگارنگ استفاده می‌شود. استخرها و آب‌نماهای بزرگ، سایه‌بان‌های طبیعی و مبلمان راحتی از دیگر ویژگی‌های این سبک هستند که فضایی شاد و زنده ایجاد می‌کنند.

6. سبک روستیک

این سبک با تأکید بر سادگی و استفاده از مواد طبیعی مانند چوب و سنگ، فضایی گرم و دوستانه ایجاد می‌کند. آلاچیق‌های چوبی، مسیرهای سنگ‌فرش شده و مبلمان دست‌ساز از عناصر این سبک هستند.

7. سبک مدرن

در این سبک، از خطوط ساده و تمیز، مواد مدرن مانند بتن و فلز، و گیاهان با فرم‌های خاص استفاده می‌شود. تأکید بر فضاهای باز، نورپردازی مخفی و استفاده از رنگ‌های خنثی از ویژگی‌های این سبک است.

عناصر مهم در محوطه‌سازی

در محوطه‌سازی، عناصر مختلفی به کار می‌روند که هر کدام نقش مهمی در زیبایی و عملکرد فضا دارند. در ادامه به برخی از این عناصر می‌پردازیم:

1. گیاهان

انتخاب گیاهان مناسب با توجه به اقلیم، خاک و نیازهای آبیاری، از مهم‌ترین بخش‌های محوطه‌سازی است. گیاهان می‌توانند به عنوان پوشش زمین، پرچین، سایه‌بان و یا نقطه کانونی به کار روند.

2. آب

استفاده از آب در قالب استخر، آب‌نما، نهر و یا دریاچه مصنوعی، به فضا حیات و آرامش می‌بخشد. صدای آب می‌تواند به کاهش استرس و ایجاد حس آرامش کمک کند.

3. مسیرها

طراحی مسیرهای پیاده‌روی و رانندگی با استفاده از مواد مختلف مانند سنگ‌فرش، چوب و یا شن، به هدایت کاربران و ایجاد جریان در فضا کمک می‌کند.

4. نورپردازی

نورپردازی مناسب می‌تواند زیبایی فضا را در شب افزایش دهد و همچنین به ایمنی کاربران کمک کند. استفاده از نورهای مخفی، چراغ‌های پایه‌دار و نورپردازی از پایین به بالا، از تکنیک‌های معمول در نورپردازی محوطه است.

5. مبلمان

استفاده از مبلمان مناسب مانند نیمکت، صندلی، میز و آلاچیق، به کاربران امکان استراحت و لذت بردن از فضا را می‌دهد. انتخاب مبلمان باید با سبک کلی محوطه هماهنگ باشد.

6. المان‌های تزئینی

استفاده از المان‌های تزئینی مانند مجسمه‌ها، فانوس‌ها، پل‌ها و سنگ‌های تزئینی، به فضا شخصیت و جذابیت می‌بخشد. این المان‌ها می‌توانند به عنوان نقاط کانونی در طراحی محوطه به کار روند.

—

مراحل طراحی و اجرای محوطه‌سازی

محوطه‌سازی حرفه‌ای یک فرآیند چندمرحله‌ای است که باید با دقت و برنامه‌ریزی انجام شود. مراحل معمول شامل موارد زیر است:

1. نیازسنجی و تحلیل سایت

نخستین گام در طراحی محوطه، بازدید از سایت و تحلیل ویژگی‌های آن مانند توپوگرافی، خاک، اقلیم، نور و جهت باد است. این اطلاعات به طراح کمک می‌کند تا بر اساس واقعیت‌های موجود، برنامه‌ای واقع‌گرایانه ارائه دهد.

2. طراحی مفهومی (Conceptual Design)

در این مرحله، ایده‌های کلی و سبک طراحی مشخص می‌شود. طراحی مفهومی شامل اسکچ‌ها، دیاگرام‌های فضایی و مشخص‌کردن فضاهای کاربری مانند نشیمن، فضای بازی، آلاچیق، مسیرها، پارکینگ و غیره است.

3. طراحی تفصیلی (Detail Design)

در این مرحله، پلان‌های اجرایی دقیق، مقاطع، دیتیل‌های ساخت، نوع مصالح، نورپردازی، آبیاری و نوع گیاهان مشخص می‌شود. هماهنگی میان تیم معماری، سازه، تاسیسات و فضای سبز در این مرحله اهمیت فراوان دارد.

4. اجرای پروژه

پس از نهایی‌شدن نقشه‌ها، فرآیند اجرای محوطه آغاز می‌شود. اجرای زیرسازی، آبرسانی، خاکریزی، کاشت، ساخت سازه‌های جانبی و نورپردازی از مراحل اجرایی هستند.

5. نگهداری و مراقبت

محوطه‌سازی یک فرآیند زنده است و برای حفظ زیبایی و عملکرد آن، نیاز به برنامه‌ریزی برای نگهداری، آبیاری، هرس گیاهان و کنترل آفات دارد. این مرحله اغلب نادیده گرفته می‌شود، اما نقش کلیدی در ماندگاری پروژه دارد.

—

اهمیت معماری منظر در طراحی محوطه‌سازی

معماری منظر فراتر از چیدمان گیاهان است. این علم و هنر به دنبال هماهنگی میان انسان، طبیعت و فضاهای ساخته‌شده است. معمار منظر به دنبال پاسخ‌دادن به سوالاتی مانند این است که:

چگونه می‌توان فضاهای باز را زیباتر و کاربردی‌تر کرد؟

چطور می‌توان با استفاده از گیاهان و متریال طبیعی به کاهش گرما و بهبود کیفیت هوا کمک کرد؟

چطور فضاهای شهری را با کمترین هزینه، سبز و زنده نگه داشت؟

—

استودیو معماری سهره شاکری: خلاقیت در پیوند با طبیعت

در میان گروه‌های حرفه‌ای فعال در زمینه محوطه‌سازی و باغ‌سازی، استودیو معماری سهره شاکری یکی از برجسته‌ترین و خلاق‌ترین آن‌هاست. این استودیو با رویکردی مدرن و طبیعت‌گرایانه، پروژه‌هایی منحصربه‌فرد خلق کرده که پیوندی عمیق میان معماری، طبیعت و فرهنگ ایجاد می‌کنند.

ویژگی‌های برجسته استودیو سهره شاکری

1. توجه به اقلیم و بوم‌شناسی پروژه‌ها
طراحی‌های این استودیو بر اساس مطالعات دقیق اقلیمی و بوم‌شناسی محل انجام می‌شود. گیاهان بومی، متریال محلی و عناصر طبیعی، نقش محوری در پروژه‌هایشان دارند.

2. ترکیب هنر و عملکرد
پروژه‌های استودیو فقط زیبا نیستند، بلکه عملکردگرا نیز هستند. مسیرها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که هم کاربردی باشند و هم زیبایی بصری ایجاد کنند.

3. نوآوری در استفاده از متریال‌ها
استفاده از مصالحی مانند بتن اکسپوز، چوب حرارت‌دیده، فلزات زنگ‌زده و نورپردازی مدرن، زبان طراحی این استودیو را معاصر و شفاف کرده است.

4. تجربه پروژه‌های شاخص
از محوطه ویلاهای خصوصی تا طراحی پارک‌های عمومی و محوطه‌های سازمانی، استودیو سهره شاکری با طیف وسیعی از پروژه‌ها در سراسر ایران شناخته شده است.

5. رویکرد مشارکتی با کارفرما
در تمام مراحل طراحی و اجرا، تیم سهره شاکری ارتباط نزدیکی با کارفرما دارد و سعی می‌کند طرحی منطبق با سلیقه، نیاز و بودجه او ارائه دهد.

—

جمع‌بندی: چرا محوطه‌سازی ارزشمند است؟

در دنیای پرتنش امروز، داشتن فضاهایی سرسبز و آرام، نیازی اساسی برای انسان‌هاست. محوطه‌سازی نه‌تنها به زیبایی محیط می‌افزاید، بلکه مزایای فراوانی از جمله:

افزایش ارزش ملک

بهبود کیفیت زندگی و سلامت روانی

کمک به کاهش آلودگی هوا

حفظ تنوع زیستی را به همراه دارد. اگر این فرآیند توسط یک تیم حرفه‌ای مانند استودیو سهره شاکری انجام شود، نتیجه فراتر از انتظار خواهد بود؛ فضایی برای زندگی و آرامش .

—

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی

باغسازی